Các chất gây ô nhiễm không khí trong nhà phổ biến nhất

Bạn có nghĩ rằng ở trong nhà là an toàn tuyệt đối? Thực tế, không khí trong chính ngôi nhà lại tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn bạn tưởng. Trong bài viết này, Airdog Việt Nam sẽ cùng bạn khám phá các chất gây ô nhiễm không khí trong nhà thường gặp và gợi ý những giải pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe hô hấp cho cả gia đình.

Ô nhiễm không khí trong nhà là gì?

Ô nhiễm không khí trong nhà là khi bầu không khí bạn hít thở mỗi ngày chứa quá nhiều bụi bẩn, hóa chất hay vi khuẩn có hại vượt mức an toàn. Không giống như khói bụi ngoài đường, ô nhiễm trong nhà đến từ những thứ rất quen thuộc: khói từ bếp, lông thú cưng, mùi sơn mới, hay thậm chí là chiếc thảm yêu thích trong phòng khách. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2022), ô nhiễm không khí trong nhà là nguyên nhân gây ra hơn 3,2 triệu ca tử vong sớm mỗi năm. Ở Việt Nam, tình trạng ô nhiễm không khí ở thành phố Hồ Chí Minh cũng đáng lo không kém. 

Điều đáng ngại là những tác nhân này không dễ nhận ra bằng mắt thường, nhưng lại có thể khiến bạn mệt mỏi, khó thở, hay làm nặng thêm các vấn đề sức khỏe như hen suyễn. Hiểu rõ chúng là bước đầu tiên để bạn giữ an toàn sức khỏe cho cả gia đình!

Các chất gây ô nhiễm không khí trong nhà phổ biến nhất

Dưới đây là những các chất gây ô nhiễm không khí trong nhà thường gặp và cần được lưu ý.

Bụi mịn PM

Những hạt bụi siêu nhỏ này chính là “kẻ thù số một” trong không khí. Đặc biệt, PM2.5 (kích thước nhỏ hơn 2.5 micromet) có thể len lỏi vào phổi, thậm chí vào máu, gây ra các vấn đề nghiêm trọng như viêm phổi, bệnh tim mạch hay ung thư. 

Chúng xuất hiện từ khói bếp, khói thuốc lá, thảm trải sàn, rèm cửa, hay thậm chí là phấn hoa bay vào từ cửa sổ. Nếu bạn sống ở thành phố đông đúc, bụi mịn có thể là “vị khách không mời” thường xuyên ghé thăm nhà bạn.

Khói thuốc lá

Khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn đe dọa cả những người xung quanh. Với hàng ngàn hợp chất độc hại, trong đó có nhiều chất gây ung thư, khói thuốc lá dễ dàng lan tỏa trong không gian kín, khiến cả gia đình – kể cả trẻ nhỏ – phải đối mặt với nguy cơ về hô hấp.

Hóa chất tẩy rửa (VOCs)

Hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs) có mặt trong sơn tường, nước hoa, sáp thơm, hay các sản phẩm tẩy rửa quen thuộc trong nhà. Chúng có thể gây nhức đầu, chóng mặt, dị ứng, và với trẻ em, tác hại còn nghiêm trọng hơn vì hệ hô hấp và thần kinh của các bé còn non nớt.

Vẩy da thú cưng & phấn hoa

Nếu nhà bạn có nuôi mèo, chó, lông và vẩy da của chúng có thể bay lơ lửng trong không khí, gây hắt hơi, ngứa mũi, hay thậm chí hen suyễn cho trẻ nhỏ. 

Tương tự, phấn hoa từ cây cối vào mùa cũng là thủ phạm khiến nhiều người chảy nước mắt, sổ mũi. Thống kê cho thấy khoảng 20% trẻ em bị hen suyễn nhạy cảm với lông thú cưng và phấn hoa ngay trong nhà.

Nấm mốc

Nấm mốc thường phát triển ở nơi ẩm thấp như nhà tắm, tầng hầm hoặc trong hệ thống điều hòa không được vệ sinh. Khi nấm mốc phát tán, chúng có khả năng sẽ gây dị ứng, cay mắt, ho, hoặc làm nặng thêm các bệnh như viêm mũi, hen suyễn.

Chì 

Trong các ngôi nhà cũ, sơn chứa chì có thể bong tróc, tạo ra bụi chì lơ lửng trong không khí. Loại bụi này đặc biệt nguy hiểm với trẻ em, vì chì có thể gây ngộ độc, ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thần kinh.

Thảm trải sàn

Thảm trải sàn nhìn thì ấm cúng, nhưng lại là “ổ chứa” bụi, vi khuẩn, nấm mốc và các chất gây dị ứng. Nếu thảm làm từ chất liệu nhân tạo, chúng còn có thể thải ra các hóa chất như formaldehyde hay benzene, gây hại cho sức khỏe lâu dài.

Sơn tường

Nhiều loại sơn tường, đặc biệt là sơn giá rẻ, chứa chì hoặc các hợp chất dễ bay hơi. Hít phải những chất này lâu dài sẽ gây kích ứng hô hấp, nhức đầu, hay các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Sáp thơm và xịt phòng 

Những cây nến thơm hay xịt phòng bạn yêu thích có thể chứa glycol ether (ảnh hưởng hệ thần kinh) hoặc phthalates (gây rối loạn hormone). 

Thậm chí, long não (băng phiến) dùng để khử mùi trong tủ quần áo cũng thải ra naphthalene, một tác nhân gây hại không khí mà bạn không thể nhìn thấy.

Sưởi ấm, nấu ăn bằng các loại than

Cuối cùng, hoạt động sưởi ấm hoặc nấu ăn bằng các loại than cũng là nguyên nhân làm giảm chất lượng không khí trong nhà. Khi bạn đốt than để sưởi ấm hoặc nấu ăn, khí carbon monoxide (CO) cực độc và bụi mịn sẽ phát sinh. Đây là nguyên nhân gây ra hơn 80.000 ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu.

Ảnh hưởng của các chất gây ô nhiễm không khí đến sức khỏe

Các chất ô nhiễm không chỉ khiến bầu không khí trong nhà trở nên ngột ngạt, khó chịu mà còn tác động trực tiếp đến sức khỏe của bạn và gia đình. Trên thực tế, hậu quả của ô nhiễm không khí trong cuộc sống đã được chứng minh là rất nghiêm trọng, từ thể chất, tinh thần cho đến chất lượng sinh hoạt hằng ngày.

Dưới đây là những ảnh hưởng chính mà bạn nên lưu ý:

Tác nhân gây ô nhiễm	Ảnh hưởng sức khỏe chính
Bụi mịn (PM2.5, PM10)	Ho, khó thở, hen suyễn, viêm phổi, bệnh tim mạch
Khói thuốc lá	Gây ung thư phổi, ảnh hưởng hệ hô hấp người xung quanh
Khí độc CO	Ngộ độc cấp, tăng nguy cơ cao huyết áp, đột quỵ
VOCs, formaldehyde, chì	Nhức đầu, chóng mặt, suy giảm trí nhớ, khó tập trung
Nấm mốc	Dị ứng, cay mắt, làm nặng bệnh hen suyễn
Phấn hoa, lông thú cưng	Dị ứng, hen suyễn, rối loạn hành vi ở trẻ nhỏ
CO₂, mùi hôi tích tụ	Mệt mỏi, mất ngủ, tinh thần căng thẳng

Những ảnh hưởng này không chỉ khiến bạn khó chịu mà còn có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, từ giấc ngủ kém đến tinh thần uể oải. Đặc biệt, trẻ nhỏ và người lớn tuổi trong nhà là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

Để dễ dàng nhận biết tình trạng không khí trong nhà có đang bị ảnh hưởng hay không, bạn có thể tìm hiểu trước những biểu hiện của ô nhiễm không khí thường gặp để chủ động hơn trong việc phòng ngừa.

Giải pháp kiểm soát và cải thiện chất lượng không khí nhà ở

Đừng lo, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện chất lượng không khí trong nhà bằng những cách đơn giản mà hiệu quả sau: 

Lựa chọn thiết bị lọc không khí Airdog cho gia đình 

Máy lọc không khí là giải pháp hiệu quả nhất để loại bỏ yếu tố gây hại trong không gian kín. Công nghệ TPA (Two-Pole Active) của Airdog có thể loại bỏ tới 99.9% bụi mịn PM2.5, vi khuẩn, virus và VOCs mà không cần thay màng lọc định kỳ. Ưu điểm gồm có:

• Loại bỏ hiệu quả bụi mịn PM2.5 và PM1
• Làm sạch và khử khuẩn không khí nhờ công nghệ plasma hiện đại 
• Tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài
• Giúp bạn duy trì không gian trong lành, an toàn 

Duy trì không gian sạch sẽ và thoáng đãng

Giữ cho ngôi nhà luôn sạch sẽ và thoáng mát là một trong những cách đơn giản nhất để hạn chế ô nhiễm không khí trong nhà. Bạn có thể bắt đầu từ những việc nhỏ như lau dọn thường xuyên, hút bụi định kỳ và đặc biệt chú ý giữ cho những nơi dễ ẩm ướt như phòng tắm, nhà bếp luôn khô ráo để nấm mốc không có cơ hội phát triển.

Kiểm soát sử dụng hóa chất

Bạn nên tránh dùng chất tẩy rửa có hóa chất mạnh, thay vào đó hãy chọn sản phẩm thân thiện với môi trường, không chứa VOCs. Khi mua nội thất hay sơn, hãy ưu tiên loại không chứa formaldehyde và có chứng nhận an toàn cho sức khỏe. 

Theo dõi chất lượng không khí định kỳ

Sử dụng thiết bị đo để kiểm tra các chỉ số như PM2.5, VOCs hay độ ẩm. Điều này giúp bạn phát hiện sớm vấn đề và xử lý kịp thời, đảm bảo không khí trong nhà luôn an toàn. 

Việc duy trì chất lượng không khí trong nhà tốt không chỉ cải thiện sức khỏe ngay lập tức mà còn mang lại lợi ích lâu dài, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cả gia đình.

Nếu bạn quan tâm những mẹo và giải pháp cải thiện không khí trong nhà, hãy theo tin tức về các thiết bị và công nghệ lọc không khí mới nhất.

Ô nhiễm không khí trong nhà là một vấn đề nghiêm trọng nhưng thường bị bỏ qua. Các chất gây ô nhiễm không khí trong nhà, nếu không được kiểm soát có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết đúng nguyên nhân và áp dụng các giải pháp phù hợp, chẳng hạn như sử dụng máy lọc không khí Airdog, sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cả gia đình và mang lại không gian sống trong lành, an toàn hơn.